خطبۀ غدیر؛ مسلمان بودن دشمنان امیرالمؤمنین علیه‌السلام؟!

مقدمه:

در جلسات گذشته گفتیم که امام حقیقت دین است؛ ”دین” نیز چیزی جز امام و”تدیّن”جز فرمان‌برداری از امام معصوم نیست.
با توجه به این مطلب و فرمایشات صریح پیامبر اکرم صلّی‌اللّٰه‌علیه‌وآله در خطبۀ غدیر، میتوان به این پرسش پاسخ داد که آیا مخالفان و دشمنان امیرالمؤمنین علیه‌السلام در زمرۀ مسلمانان محسوب می‌شوند یا نه؟ آیا غیر از مکتب شیعۀ امامیه مسلمانی وجود دارد؟

پیامبرخدا صلّی‌اللّٰه‌علیه‌وآله در غدیر حکم دشمنان امیرالمؤمنین علیه‌السلام را صراحتا بیان و مشخص کردند.

فهرستی از عناوین این مقاله:

• رضایت خدا، اساس عمل امام
• دشمنی با امیرالمؤمنین علیه‌السلام، عین دشمنی با خدا و پیامبر  صلّی‌اللّٰه‌علیه‌وآله
• پیشگویی وقوع جنگ جمل و صفّین و نهروان در غدیرخم
• مسلمان بودن پیروان مذاهب غیر امامیه؟!

رضایت خدا، اساس عمل امام

الدّاعى اِلَیْهِ وَ الْعامِلُ بِما یَرْضاهُ وَ الْمُحارِبُ لِاَعْدائِهِ
علی بن أبی‌طالب دعوت کننده به سوی خدا و عامل به تمام چیزهایی است که رضایت خدا در آن است. او جنگ کننده با دشمنان خدا است.

متن خطابۀ غدیر

اگر امیرالمؤمنین علیه‌السلام خلیفۀ منصوب شده خدا و وصی رسول‌اللّٰه است، پس فقط به امر خدا و رسول او می‌جنگد و رضایت و غضبی، جز رضا و غضب الاهی ندارد. جنگ با چنین کسی جنگ با خود خدا است.

دشمنی با امیرالمؤمنین علیه‌السلام، عین دشمنی با خدا و پیامبر صلّی‌اللّٰه‌علیه‌وآله

در روایتی از رسول اکرم صلّی‌اللّٰه‌علیه‌وآله آمده است که ایشان خطاب به امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمودند:

یا علی! حربک حربی و سلمک سلمی‌و حربی حرب ‌اللّٰه و سلمی‌سلم ‌اللّٰه  (1)
علی جان! جنگ با تو، جنگ با من و سِلم (آشتی) با تو، سلم با من است. جنگ با من، جنگ با خدا و سلم با من، سلم با خدا است.

جای تردید باقی نمی‌ماند که دشمنان و مخالفان امیرالمؤمنین و اهل‌بیت علیهم‌السلام، دشمن با خدا و خارج از اسلام و دایرۀ مسلمانان هستند. از این عبارت ”المُحارِبُ لِأعدائِهِ”در خطبۀ غدیر معلوم می‌شود: کسانی که پس از شهادت پیامبر اکرم صلّی‌اللّٰه‌علیه‌وآله در برابر امیرالمؤمنین علیه‌السلام صف‌آرایی کردند، با هر شخصیت و دین و سیاستی، دشمن قطعی خداوند بودند.

پیش‌گویی جنگ جمل، صفّین و نهروان؛ در غدیرخم

در عبارت بعدی خطبۀ غدیر، خود رسول اکرم صلّی‌اللّٰه‌علیه‌وآله جنگ‌های آیندۀ امیرالمؤمنین علیه‌السلام با ناکثین، قاسطین و مارقین را پیش‌گویی کرده و تکلیف آن‌ها را همان زمان مشخص کردند.

وَ الْمُوالى عَلى طاعَتِهِ وَ النّاهى عَنْ مَعْصِیَتِهِ اِنَّهُ خَلیفَةُ رَسُولِ ‌اللّٰه وَ اَمیرُالْمُؤْمِنینَ وَ الْاِمامُ الْهادى مِنَ ‌اللّٰه وَ قاتِلُ النّاكِثینَ وَ الْقاسِطینَ وَ الْمارِقینَ بِاَمْرِ‌اللّٰه

او کسی است که تمام آنچه خداوند امر کرده را انجام داده و از تمام آنچه خداوند نهی کرده، اجتناب کرده است. او جانشین رسول‌ خدا و امیر بر مؤمنین و امام هدایت‌گر است. او، به دستور پروردگار، قاتل پیمان‌شکنان [گروهی که با حضرت بیعت کردند و بعد بیعت خود را شکستند] و ستم پیشه‌گانی که از حق روی گرداندند و منحرفان از دین است.

متن خطبۀ غدیر

با این بیان، دشمنان حضرت در جنگ جمل و صفّین و نهروان، دشمن خداوند معرفی شدند و دشمن پیامبر صلّی‌اللّٰه‌علیه‌وآله و خدا از دایرۀ اسلام و مسلمانان خارج است.

عده‌ای نیز می‌گویند: مخالفان و دشمنان امیرالمؤمنین علیه‌السلام در جنگ جمل و صفّین مسلمان‌اند!

این سخن در حالی گفته می‌شود که بر اساس فرمایشات پیامبر صلّی‌اللّٰه‌علیه‌وآله در غدیر و غیرآن و هم‌راستا با عقیدۀ امامیه، هر کسی که در جبهۀ مخالف امیرالمؤمنین و اهل‌بیت علیهم‌السلام قرار بگیرد، از دین خدا و اسلام خارج است و مسلمان نیست.
گرچه باب توبه برای همه باز است و هر کسی می‌تواند در هر شرایطی توبه کند و به مسیر حق بازگردد.

مسلمان بودن پیروان مذاهب غیر امامیه؟!

هنوز بعضی هستند که می‌گویند: کسانی که با امیرالمؤمنین علیه‌السلام جنگیدند، مسلمان‌اند! در اعتقاد شیعه، دشمن امیرالمؤمنین علیه‌السلام، دشمن پیامبر صلّی‌اللّٰه‌علیه‌وآله است و چنین فردی مسلمان نیست و از دین خدا خارج است؛ مگر اینکه توبه کند؛ چراکه باب توبه برای همه در هر شرایطی باز است.

عبید‌اللّٰه بن حُرّ جُعفی با امیرالمؤمنین علیه‌السلام جنگید! سال‌ها بعد که سیدالشهدا علیه‌السلام به طرف کوفه حرکت کردند و به منزلگاه بنی‌مقاتل رسیدند، نزد او رفتند و فرمودند: تو گناه عظیمی ‌انجام داده‌ای! ما را یاری کن و با این کار گناهان قبلی خود را پاک کن.
او گفت: من از کوفه خارج شدم که با شما نجنگم! ولی مرد جنگی هم نیستم که به همراه شما بجنگم! (2)

خلاصه او امام را یاری نکرد. جالب اینکه او از کسانی بود که بعد از شهادت امام حسین علیه‌السلام در مصیبت آن حضرت مرثیه خواند! (3)

او پس از مدتی وارد دستگاه مختار شد؛ ولی به مختار هم وفا نکرد و به سراغ مصعب بن زبیر رفت. (4)

عبیداللّٰه با او نیز کنار نیامد و مصعب او را به زندان انداخت! او پس از آزادی، وقتی که خواست به لشکر زبیریان حمله کند، زخمی ‌شد و خود را در رودخانه انداخت و به همین سبب کشته شد!

پانوشت:

 (1) طبری (شیعی)، بشاره المصطفی، ص477
 (2) علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج۴۴ ص۳۷۹ (قریب به مضمون)
 (3) علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج۴۵ ص۳۵۴
 (4) علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج۴۵ ص۳۸۰