طبق روایت کتاب احتجاج طبرسی حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها قصد نفرین اهل‌سقیفه را داشتند. اهل‌سقیفه به رهبری ابوبکر و عمر ، امیرالمؤمنین علیه‌السلام را از خانۀ وحی خارج کردند تا برای گرفتن بیعت اجباری به مسجد ببرند. غضب و ناراحتی حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها نسبت به آن دو نفر قابل انکار نیست. اما حقیقت و حکمت این نفرین و غضب چه بود؟
فهرستی از عناوین این مقاله:
- روایت امام صادق علیه‌السلام از نفرین حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها
- غضب حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها و نفرین کردن اهل‌سقیفه
- تبرک جستن به آثار پیامبر صلّی‌اللّٰه‌علیه‌وآله
- خروج حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها از مسجد برای نفرین عمر و ابوبکر و اهل‌سقیفه
- سرّ نفرین حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها چه بود و چرا سلمان مانع شد؟!
- به‌جا بودن و صحت نفرین و شفاعت
- دقت در تشبیه به ناقۀ صالح
روایت امام صادق علیه‌السلام از نفرین حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها
در جلد نخست از کتاب احتجاج مرحوم طبرسی صفحۀ 222 و 223 روایتی از امام صادق علیه‌السلام دربارۀ نفرین حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها به اهل‌سقیفه نقل شده است:
روی عن الصادق علیه‌السلام أنّه قال: لمّا استُخرجَ امیرالمؤمنین علیه‌السلام مِن منزله خرجت فاطمهُ خلفَهُ فما بَقيَت امرأةٌ هاشميةٌ إلّا خَرجَت معها حتى انتَهَت قریباً مِن القبرِ فقالت لهم…
خَلُّوا عن ابنِ عَمّی فَوَالَّذی بَعَثَ محمداً أبی بالحق نبیّاً لَإن لَم تَخلُوا عنه لَأنشُرَنَّ شَعری و لَأضَعَنَّ قمیصَ رسولِ اللهِ علی رَأسی و لَأصرُخَنَّ الی اللهِ تبارک و تعالی…وقتی امیرالمؤمنین علیه‌السلام را [اهل سقیفه] از منزل بیرون آوردند، حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها از خانه خارج شدند. این در حالی بود که هیچ زنی از هاشمیّات نبود مگر اینکه همراه حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها خارج شد. تا اینکه بی‌بی دو عالم، نزدیک قبر رسول‌خدا صلّی‌اللّٰه‌علیه‌وآله رسیدند و فرمودند:
آنچه در کتاب احتجاج طبرسی دربارۀ جریان خروج حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها و نفرین ایشان بر عمر و ابوبکر آمده است.
رها کنید پسر عمویم را!
به آن خدایی که حضرت رسول صلّی‌اللّٰه‌علیه‌وآله را به حق به نبوّت مبعوث کرد قسم می‌خورم اگر امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام را رها نکنید، موهای خود را پریشان می‌کنم و پیراهن پیامبر صلّی‌اللّٰه‌علیه‌وآله را بر سرم می‌گذارم و نزد خدا نالۀ دردناک و جانسوز [و نفرین] می‌کنم و…
در اینجا سه مطلب نسبت به حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها وجود دارد:
- پریشان و آشفته کردن مو‌ها
- نفرین اهل‌سقیفه با توسل به پیراهن پیامبر صلّی‌اللّٰه‌علیه‌وآله
- ناله و فغان مظلومانه به درگاه خداوند متعال
غضب حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها و نفرین کردن اهل‌سقیفه
چرا حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها ناراحت و غضبناک هستند و نفرین می‌کنند؟
با اندک مطالعه‌ای در تاریخ اسلام نمی‌توان انکار کرد که حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها با ابوبکر و عمر و دیگرانی از اهل‌سقیفه که در مقابل امیرالمؤمنین علیه‌السلام بودند، مخالفت داشتند و نهایت کار به نفرین آن‌ها رسید.
اگر حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها کسی را نفرین و لعنت کنند، امت اسلامی باید پاسخ دهد که آیا بوی بهشت به مشام آن ملعون خواهد رسید؟!
آن کسی که پیامبر صلّی‌اللّٰه‌علیه‌وآله دربارۀ غضب و ناراحتی و نفرین او فرمودند:
إنما فاطمه بضعه منّی یوذینی ما آذاها
کتاب صحیح مسلم باب مناقب فاطمه
فاطمه بضعه منّی من أغضبها أغضبنی
کتاب صحیح بخاری/کتاب بدء الخلق، باب مناقب قرابه الرسول و منقبه فاطمه
غضب حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها، غضب رسول‌خدا صلّی‌اللّٰه‌علیه‌وآله است. کسانی که مورد خشم و نفرین حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها هستند، مسلمان درست‌و‌حسابی نیستند و منافق‌اند.
اعتراف بزرگان اهل‌تسنن به غضب و نفرین حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها
در صحیح مسلم و بخاری بیان شده است که حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها از عمر و ابوبکر روی گردانده و با آن‌ها صحبت نکردند. بلاذری نیز در”انساب الاشراف” و جوهری در “السقیفه و فدک” نقل می‌کند که ایشان بعد از هر نماز، عمر و ابوبکر را لعن و نفرین می‌کردند.
طبری نیز در این باره می‌گوید: حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها از آن دو غضبناک بودند و با همین غضب و ناراحتی از دنیا رفتند.
خیلی از سنی‌هایی که شیعه شدند به خاطر همین جمله‌ای بود که در صحیح بخاری و کتب تاریخی آمده که نمی‌شود آن را توجیه کرد.
تبرک جستن به آثار پیامبر صلّی‌اللّٰه‌علیه‌وآله
اینکه حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها می‌فرمایند: پیراهن پیامبر صلّی‌اللّٰه‌علیه‌وآله را روی سر می‌گذارم، همان بحث تبرک و توسل است. این پیراهن آثاری دارد و متبرک است که انسان آن را بین خود و خدا قرار می‌دهد و دعا می‌کند.
خروج حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها از مسجد برای نفرین عمر و ابوبکر و اهل‌سقیفه
بعد از جریان مصیبت و اذیتی که عمر بن خطاب در بیت وحی و کوچه بنی‌هاشم به حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها وارد کرد، نفرین تنها راه دختر پیامبر صلّی‌اللّٰه‌علیه‌وآله برای دفاع از امیرالمؤمنین علیه‌السلام است.
نفرین حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها کسی را زنده نمی‌گذاشت. به سبب جایگاه ویژۀ ایشان نزد مسلمانان ممکن بود این ناراحتی و غضب، مردم را از موضع خود دور کرده و امیرالمؤمنین علیه‌السلام را رها نکنند.
این جریان در کتاب اختصاص شیخ مفید و در تاریخ یعقوبی آمده است. علامه مجلسی نیز در جلد 28 بحارالأنوار آن را نقل کرده است.
جایی برای این شبهه مضحک باقی نمی‌ماند که یک وهابی معاند بگوید: بین امیرالمؤمنین علیه‌السلام و حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها با ابوبکر و عمر رابطه حسنه برقرار بود و هیچ اختلافی نبود و تمام اختلافات بعدها توسط دیگران ایجاد شد!
سرّ نفرین حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها چه بود و چرا سلمان مانع شد؟!
سلمان دربارۀ نفرین حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها در مسجد می‌گوید:
کنتُ قریباً منها فرأیتُ والله اساسَ الحيطان تقلّعَت من أسفلِها حتی لو أراد رجلاً أن ینفذَ من تحتها لنفذ و دنوتُ منها فقلتُ…
گزارش سلمان از دگرگونی عالم به‌خاطر نفرین حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها
دیدم پایه‌های دیوار مسجد بالا رفت تا حدی که یک نفر می‌توانست از زیر آن‌ها عبور کند. دیدم که با غضب حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها نشانه‌های عذاب ظاهر شد.
در این لحظه بود که سلمان می‌گوید نزدیک رفتم و عرضه داشتم:
یا سَیِّدَتی و مَولاتِی إنَّ اللهَ تَبارَک و تَعالَی بَعَثَ أبَاكِ رَحمَهً لِلعَالَمینَ و لَا تَکونی أنتِ نَقمهً فرجعت
ای سرور و مولای من! پدر شما رحمت بر عالمیان است و شما هم رحمت باشید و نقمت نباشید.
سلمان محمدی
همه حاضران این معجزه را دیدند اما خودشان را به خواب زده بودند.
سلمان در ادامه می‌نویسد:
فرجعت و رجعت الحیطانُ حتى سطعت الغبرهُ من أسفلها و دخلت فی خَیاشیمِنا
در این لحظه حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها برگشتند و دیوارها هم به حالت عادی برگشت و گرد و غبار در حلق و بینی مردم فرو رفت.
گزارش سلمان از دگرگونی عالم به‌خاطر نفرین حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها
حال این پرسش مطرح است که با توجه به صحت عملکرد حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها به عنوان یک معصوم، چرا ایشان برگشتند و نفرین عمومی نکردند؟ اگر نفرین کردن درست است که باید انجام بدهند و اگر غلط است چرا بیرون آمدند که بعد سلمان چنین نقل می‌کند؟!
در روایتی دیگر بیان شده که امیرالمؤمنین علیه‌السلام اشاره به حضرت سلمان کردند که حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها را دریاب که اگر نفرین کند هیچ کسی زنده نخواهد ماند.
تمام این مطلب از نفرین کردن یا برگشتن حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها به خانه فقط‌وفقط برای حمایت از امیرالمؤمنین علیه‌السلام بود.
به‌جا بودن و صحت نفرین و شفاعت
هم نفرین کردن درست است و هم شفاعت کردن و هر دو تفضلی از جانب خدا است. شفاعت اهل‌بیت علیهم‌السلام در قیامت هم لطف حضرات است. در حالی که اگر کسی به جهنم برود باز هم حق است و مشمول تفضل و عنایت قرار نگرفته است.
حضرت زهرای مرضیه سلام‌الله‌علیها فرمودند:
فما ناقه صالح باکرم علی الله منی و لا الفصیل باکرم علی الله من ولدی
این‌گونه نیست که شتر حضرت صالح در نزد خدا از من گرامی‌تر باشد. این‌طور نیست که بچه شتر او هم از فرزند من (حضرت محسن) گرامی‌تر باشد.
حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها
در نسخه های دیگر عبارت چنین آمده است:
ما صالح باکرم علی الله بابی و لا الناقه باکرم علی الله منی و فصیلها من ولدی
حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها
دقت در تشبیه به ناقۀ صالح
چرا اهل‌بیت علیهم‌السلام در جریان‌های مختلف و متعدد که به ایشان جسارت می‌شد به جریان ناقۀ صالح اشاره می‌کردند؟
امام هادی علیه‌السلام در مقابل خلیفۀ عباسی که می‌خواست به حضرت جسارت کند فرمودند: ما کمتر از ناقۀ صالح در نزد خدا نیستیم.
شباهتی بین امت رسول‌خدا صلّی‌اللّٰه‌علیه‌وآله و قوم ثمود وجود دارد. حضرت صالح در 16 سالگی مبعوث شد و 120 سال عمر کرد. به اعجاز حضرت صالح و به قدرت خدا شتر بزرگی همراه بچه‌اش آفریده شد و از دل کوه بیرون آمد. این شتر که در قرآن «ناقة الله» معرفی می‌شود، موجود مقدس بود. چراکه به اعجاز و شهادت به نبوت حضرت صالح خلق شد و این با جریان امت اسلامی خیلی مرتبط است.
برخورد قوم ثمود با ناقة اللّٰه
قوم ثمود با آنکه حتی اجازۀ بی‌احترامی به آن شتر را نداشتند، اما آن را پی کرده و کشتند. قوم ثمود سه روز بیشتر دوام نیاوردند و هر روز هم اوضاع آفرینش بهم می‌خورد. اوضاع هوا بهم خورده بود و آثار غضب خدا برای همه معلوم بود اما باز هم پیامبر خدا را مسخره می‌کردند.
بعد از سه روز قوم ثمود عذاب شدند و صاعقه‌ای آمد و دلشان از درون ترکید.
گرچه در روایت حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها و تشبیه ایشان به شتر حضرت صالح، نامی از امیرالمؤمنین علیه‌السلام نیامده اما احتمال دارد که در اصل عبارت این‌گونه بوده و روایت درست نقل نشده:
فما ناقة صالح باکرم علی الله من علی علیه‌السلام
حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها
ولی به هر حال اگر نام امیرالمؤمنین علیه‌السلام آمده باشد، که علی القاعده همین است، یعنی شما به امیرالمؤمنین علیه‌السلام جسارت کردید و حق شما انتقام خدا است.
چرا همه قوم ثمود عذاب شدند؟!
پرسشی که اکنون مطرح است آن است که توهین کنندگان به حضرت صالح و قاتلان شتر تنها شش نفر بودند اما چرا عذاب خدا همۀ قوم را در بر گرفت؟
پاسخ در روایتی آمده که حضرت می‌فرمایند: عده‌ای کشتند و عده‌ای هم راضی بودند؛ پس همۀ آن‌ها لایق عذاب بودند.
پس حضرت زهرا سلام الله علیها اگر نفرین می‌کردند، عذاب هم کسانی را که در قتل حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها و جسارت به امام دست داشتند را در بر می‌گرفت و هم کسانی که سکوت کرده و راضی بودند. حتی افرادی که سکوت کردند ولی راضی نبودند نیز گرچه شاید مشمول عذاب نمی‌شدند ولی با این نفرین عمومی، اوضاع زمین و زمان بهم می‌ریخت.
حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها، از ابوبکر و عمر در روزی که برای دلجویی از جنایتی که در حق آن جضرت مرتکب شده بودند به خانۀ ایشان آمدند، راضی نشده و از آن‌ها روی برگرداندند و فرمودند:
پس از هر نماز، شما دو نفر را لعن و نفرین می‌کنم.
در پایان از همراهی شما عزیزان متشکریم و ممنون می‌شویم اگر نظرات خود دربارۀ این مقاله و این سایت را با ما در میان بگذارید.
