مقدمه:
در آغاز شرح خطبۀ غدیر بیان شد که بر اساس فرمودۀ خداوند متعال، قبولی و اتمام رسالت پیامبر صلّیاللّٰهعلیهوآله در گرو معرفی و تبلیغ ولایت مولا امیرالمؤمنین علیهالسلام بود.
پیامبر صلّیاللّٰهعلیهوآله فرمودند: جبرئیل سه بار پیاپی بر من نازل شد و فرمان خدا را آورد که در غدیرخم بایستم و بگویم: علی بن أبیطالب برادر، وصیّ و خلیفۀ من بر امّت و امام بعد من است.
إنَّ عَلِىّ بْنَ اَبى طالِبٍ اَخى وَ وَصِیّى وَ خَلیفَتى عَلى اُمَّتى وَ الْاِمامُ مِنْ بَعْدى
متن خطبۀ غدیر
فهرست مطالب این نوشتار:
- الفاظ و معانی مشابه مولا
- علمای اهلتسنن و کتمان غدیرخم
- اخوت و برادری پیامبر و امیرالمؤمنین سلاماللّٰهعلیهماوآلهما
الفاظ و معانی مشابه مولا در خطبۀ غدیرخم
بر خلاف اختلافی که دشمنان در معنای «مولا » و «ولی» طرح کردهاند، کلماتی همچون «وصی»، «خلیفه» و «امام» قابل خدشه و متشابه و دو پهلو نیستند. حتی اگر کسی کلمۀ «مولا» را دو پهلو بداند، اما در این کلماتی که بیان شد، به صورت واضح جایگاه خلافت و جانشینی پیامبر صلّیاللّٰهعلیهوآله بیان شده است.
پس کسی نمیتواند دربارۀ غدیرخم، پیامبر صلّیاللّٰهعلیهوآله را متهم به ابهام و اجمالگویی در سخن دربارۀ خلافت و ولایت کند.
زیرا در این خطبه فقط کلمۀ مولا و ولیّ بیان نشده و اتفاقاً پیامبر اکرم صلّیاللّٰهعلیهوآله در این خطبه بیش از آن کلمات از واژههایی همچون «وزیر»، «وصی»، «خلیفه» و «امام» استفاده کردهاند.
قرآن کریم میفرماید:
وَ ما عَلَی الرَّسوُلِ إلَّا البَلاغُ المُبینُ (1)
پیامبر وظیفه دارد مطلب را واضح و رسا به مردم برسانند. ایشان قطعا به وظیفۀ خود به بهترین شکل ممکن عمل کرده و مراد خدا را به همۀ حاضران در مراسم غدیرخم رساندهاند. ولی علمای عامه بعداً دست به تحریف آن زدند! پس دربارۀ صراحت کلام پیامبر صلّیاللّٰهعلیهوآله درمورد ابلاغ خلیفۀ خود جای هیچ شبههای باقی نمیماند.

علمای اهلتسنن و کتمان غدیرخم
پرسش ما از مخالفان غدیر این است که آیا رسولخدا صلّیاللّٰهعلیهوآله در مراسم غدیرخم تنها یک جمله فرمودند یا خطبهای مفصل داشتند؟!
اگر کسی اندک اطلاعی از نقلهای تاریخی داشته باشد قطعا به وجود خطبهای مفصل در غدیر اعتراف خواهد کرد!
حال باید از آنان پرسید که چرا این خطبه را در کتب خود نقل نکردهاید؟!
جالب است که خطبۀ عید فطر و قربان را که مخاطبانِ حاضر در مراسم آن دو عید مجموعاً به چهار هزار نفر هم نمیرسیدند را نقل کردهاند. ولی جریان غدیر که بیش از 12 هزار نفر در آن روز حاضر بودند(2) را نقل نمیکنند؟!
این خطبه کجا است؟ مگر میشود در میان این جمعیت انبوه کسی این خطابه را ثبت نکند؟!
اما شاهد این هستیم که در مجموع روایات کتب مختلف تمام خطبۀ غدیر بیان نشده؛ بلکه تنها چند خط یا چند کلمه از خطبۀ غدیر نقل شده است!
از طرفی هم نمیتوانستند از کنار این جریان بگذرند و هیچ نقل نکنند؛ چون مشتشان باز میشد.
اگر آنها کل جریان را نقل میکردند باز به ضررشان بود، چراکه رسولخدا صلّیاللّٰهعلیهوآله واضح و شفاف حق را بیان کردند. از همین رو مقداری از این خطابه که آن هم جملاتی قابل مناقشه است و قابلیت تحریف معنوی دارد را نقل کردهاند!
اخوت و برادری پیامبر و امیرالمؤمنین سلاماللّٰهعلیهماوآلهما
برادرِ پیامبرخدا بودن مقام کوچکی نیست و به سادگی نباید از کنار آن عبر کرد. این اخوّت از ابتدای خلقت برقرار بوده. از همان زمان که آن دو بزرگوار یک نور بودند و پس از دو نیم شدن آن نور، نیمی نبی و نیمۀ دیگر آن وصی شده است. (3)
همه سنیها جریان اخوّت را قبول کردهاند الّا ابن تیمیه ملعون!
او این حقیقت را نیز همچون حقایقی دیگر منکر شده است!
چراکه او خوب میدانست این جریان، جریانی بسیار عظیم است. اگر کسی مقام اخوت پیامبر صلّیاللّٰهعلیهوآله را بفهمد، مییابد که برای خلافت و جانشینی ایشان همین یک مطلب کافی است!
حضرت رسول صلّیاللّٰهعلیهوآله در غدیرخم پس از بیان مقام اخوّت، وصایت و امامت امیرالمؤمنین علیهالسلام در توضیح شخصیت نورانی ایشان به حدیث منزلت پرداختند. برای توضیح بیشتر میتوانید مقالۀ بعدی را مطالعه کنید.
پانوشت:
(1) نور/۵۴
(2) علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج۳۷ ص۱۴۹
(3) علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج۲۴ ص۸۸