با این مطالب بیشتر آشنا می‌شوید:
- کتاب تاریخ مدینه دمشق و نویسندۀ آن
- شخصیت متعصب ابن عساکر
- موقعیت سیاسی ابن عساکر مقابل شیعیان
- مطالبی ویژه در کتاب تاریخی ابن عساکر
کتاب تاریخ مدینه دمشق و نویسندۀ آن
ابن عساکر، ابوالقاسم علی بن حسن دمشقی متوفای 571ق، مورخ، محدث و حافظ، شافعی مذهب اثری مفصل در هشتاد مجلد در موضوع تاریخ دارد که به “تاریخ مدینه دمشق” شناخته می‌شود. در این کتاب به صورت مفصل به “مقتل الحسین” علیهالسلام و وقایع سفر آن حضرت از مدینه تا کربلا می‌پردازد.
وی به جهت رتبۀ علمی والا، در زمان حیاتش بسیار مورد توجه بوده است. علمای آن عصر به منظور جمع‌آوری مطالب علمی، مجبور به سفر می‌شدند و ابن عساکر نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. از همین رو به بغداد، عربستان، ایران و دمشق سفر کرده است.
تلاش عده‌ای از نویسندگان برای تحقیق، تبیین و یا اختصار کتاب “تاریخ مدینه دمشق” جایگاه تاریخ‌نویسی این نویسنده را می‌‍رساند.
مؤلف در این اثر یک جلد را به شرح حال امام حسین علیهالسلام اختصاص داده است.
شخصیت متعصب ابن عساکر
ابن عساکر فردی متعصب و مخالف با شیوۀ اهل‌بیت علیهم‌السلام بوده، ولی با این حال سه جلد از کتاب خود را به امیرالمومنین علیهالسلام، یک جلد را به امام حسن علیهالسلام و یک جلد را نیز به امام حسین علیهالسلام اختصاص داده است.
بخش ترجمه و تاریخ امیرالمومنین علیهالسلام در آن کتاب به کوشش مرحوم سید عبدالعزیز طباطبایی تصحیح و تحقیق شده است. اکنون ترجمه و خلاصۀ بخش‌های مربوط به پنج تن آل عبا از این اثر به چاپ رسیده است.
ابن عساکر در خانواده‌ای بسیار متعصب متولد شده و با امویان وصلت نموده است.
موقعیت سیاسی ابن عساکر مقابل شیعیان
وی نسبت به حکومت شیعی فاطمیون باطنی بسیار مخالفت می‌کرد؛ تا این که در سال ۵۴۹ق نورالدین زنگی، دمشق را فتح کرد و پس از آن ابن عساکر به او نزدیک شد و نورالدین نیز برای او یک دارالحدیث تأسیس کرد. با وجود بیشتر شدن حملات وی به شیعه، در تاریخ مدینه دمشق بخش‌هایی را برای ریحانه رسول‌خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله، امیرالمومنین علیهالسلام، امام حسن و امام حسین علیهماالسلام اختصاص داده است.
مؤلف در مجموع چهارصد گزارش در رابطه با امام حسین علیهالسلام در این اثر نقل کرده است. برخی از این گزارش‌ها با سندی منحصربه‌فرد از خود مؤلف و برخی نیز از طبقات ابن سعد نقل شده است.
مطالب ویژه در کتاب تاریخ ابن عساکر
بخشی از آن مطالب عبارت‌اند از:
- روایات مربوط به ولادت اباعبدالله علیهالسلام
- روایات نام‌گذاری امام حسین علیهالسلام از سوی رسول‌خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله
- روایات شباهت امام حسین علیهالسلام به رسول‌خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله
- روایات دوران کودکی امام حسین علیهالسلام که کُشتی می‌گرفتند یا بر پشت رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله سوار می‌شدند! [ما در این مقاله این مطلب را تایید نمی‌کنیم و مجال نقد و توضیح آن را نیز نداریم.]
- گزارش تنش میان امام حسین علیهالسلام و عمر
- فضائل اباعبدالله الحسین علیهالسلام
- پیشگویی های رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله در رابطه با شهادت سید الشهدا علیهالسلام
- پیشگویی های امیرالمومنین علیهالسلام در رابطه با شهادت امام حسین علیهالسلام
- گزارش تمام وقایع از مدینه تا مقتل کربلا
- خطبه‌ها
- حوادث و فرجام قاتلان سیدالشهدا علیهالسلام
- ادعیه و اشعار امام حسین علیهالسلام
برخی مطالب این کتاب از تاریخ و مقتل، مورد نقد جدی قرار گرفته و حتی مقالاتی به نام تحریفات ابن عساکر نیز نوشته شده؛ از همین رو توجه و دقت کافی در مطالب این کتاب ضروری است.
