زندگی پس از ظهور امام زمان علیه‌السلام با آنچه در تصور ما است تفاوت بسیار دارد. نورانیت و بندگی خدا در سراسر زمین منتشر می‌شود. مواسات با برادر دینی، امنیت کامل، زهد به دنیا، عدالت مطلق و… همه در آن روزگار اجرا می‌شود. امیرالمؤمنین و امام حسین علیهماالسلام رجعت کرده و در آن زمان حکومتی طولانی خواهند داشت.
سرفصل آنچه در این مقاله می‌خوانید:
- بندگی و یکتاپرستی؛ حق خدا
- گسترش بندگی خدا در سراسر زمین بعد از ظهور امام زمان علیه‌السلام
- تفاوت زندگی قبل و بعد از ظهور امام زمان علیه‌السلام
- علم فرشتگان به فساد انسان قبل ظهور حضرت مهدی علیه‌السلام
- رجعت امیرالمؤمنین و امام حسین علیهماالسلام بعد از امام زمان علیه‌السلام
- میان این زندگی تا زندگی بعد ظهور، تفاوت از زمین تا آسمان است!
- دست کشیدن از زرق‌وبرق دنیا برای دیدار امام زمان علیه‌السلام
بندگی و یکتاپرستی؛ حق خدا
الْمَهْدِىِّ الَّذى یَأْخُذُ بِحَقِّ اللَّهِ وَ بِكُلِّ حَقٍّ هُوَ لَنا
امام زمان حضرت مهدی علیه‌السلام که می‌آید اول حق خدا را طلب می‌کند سپس هر حقی که مربوط به ما است.
عبارتی از خطابۀ غدیر دربارۀ آنچه بعد از ظهور امام زمان علیه‌السلام رخ می‌دهد.
در رسالۀ حقوق امام سجاد علیه‌السلام حق خداوند این‌گونه بیان شده است:
فَأَمَّا حَقُّ اللَّهِ الْأَکْبَرُ عَلَیْکَ فَأَنْ تَعْبُدَهُ لَا تُشْرِکَ بِهِ شَیْئاً فَإِذَا فَعَلْتَ ذَلِکَ بِإِخْلَاصٍ جَعَلَ لَکَ عَلَی نَفْسِهِ أَنْ یَکْفِیَکَ أَمْرَ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ (1)
حق خدای بزرگ بر مخلوقین این است که او را پرستش کنند و برای او شریکی قائل نشوند…
امام زمان عجّل‌الله‌فرجه این حق را خواهند گرفت تا خدا پرستش شود و برای خدا شریکی قرار داده نشود. این حق خدا است که بعد از ظهور، یکتاپرستی در تمام زمین مستقر شود.
گسترش بندگی خدا در سراسر زمین بعد از ظهور امام زمان علیه‌السلام
در دعای قنوت امام رضا صلوات‌الله‌علیه نیز وارد شده که در زمان ظهور، امام زمان علیه‌السلام زمین را در اختیار می‌گیرند. ایشان مردم را از شرک دور کرده و به عبادت هدایت می‌کنند. (2)
و ابدله مِن بَعدِ خوفه أمْنَاً یَعْبُدُکَ لا یُشرِکَ بِکَ شَیئاً وَ لا تجعل لِأحَدِ مِنْ خَلقِکَ عَلی وَلیِّکَ سُلطانا
دعای قنوت امام رضا علیه‌السلام
از آنجایی که خداوند متعال خالق ما است، مالک ما است؛ و چون مالک ما است صاحب اختیار ماست؛ از همین رو باید پرستیده شود. بعد از ظهور امام زمان سلام‌الله‌علیه این حق خداوند زنده می‌شود.
زمین بعد از ظهور امام زمان علیه‌السلام پر از نور می‌شود و این نورانیّت الآن برای ما قابل تصور نیست. زندگی در آن دوران تفاوت زیادی با زندگی قبل ظهور دارد. (3)
وقتی که امام زمان علیه‌السّلام شروع به تربیت خلایق می‌کنند، دوازده نفر ویژه را برای هدایت مردم می‌فرستند. کار به جایی می‌رسد که مردم به شدت یکدیگر را دوست خواهند داشت؛ حتی بیشتر از علاقۀ مادر به فرزند و درگیری میان مردم بسیار کم و ناچیز خواهد شد. در آن روزگار حب دنیا به صفر می‌رسد؛ به حدی که اگر برادر دینی دست در جیب برادرش کند و پول بردارد، به او ظلم نمی‌کند و هیچ فردی از این کار ناراحت نخواهد شد و و این حقیقت و معنای مواسات است. (4)
تفاوت زندگی قبل و بعد از ظهور امام زمان علیه‌السلام
گروهی خدمت امام صادق علیه‌السلام آمدند و گفتند: ما شیعیان امیرالمؤمنین علیه‌السلام هستیم! حضرت فرمودند: سخن سنگینی گفتید! آیا جیب شما یکی است؟ و میان خود مواسات دارید؟
گفتند: نه! چنین نیست.
حضرت فرمودند: پس شما شیعه نیستید! (5)
بعد از ظهور امام زمان علیه‌السلام مردم به اندازه‌ای به دنیا زاهد و بی‌رغبت خواهند شد که به راحتی برای یکدیگر از دنیا و مادیات می‌گذرند.
در زندگی متفاوت بعد از ظهور، با آن تربیت و علومی که به مردم آموزش داده می‌شود، همه با قرآن آشنا و مأنوس خواهند بود؛ به عنوان مثال کودک هفت ساله می‌تواند قرآن را به هفت شیوۀ مختلف توضیح دهد.
به علاوه امنیتی در زمین ایجاد خواهد شد که امام صادق علیه‌السلام در توصیف آن فرمودند:
اگر یک دختر جوان با طبقی از جواهرات از غرب عالم به شرق برود، کسی مزاحم او نمی‌شود. او هیچ وحشتی ندارد و هرجا پا می‌گذارد سبز و خرم است و خشکی وجود ندارد. (6)
امنیت در زمان ظهور امام زمان علیه‌السلام
ما هرگز توانایی چنین تربیتی را نداریم و هیچ‌کس نمی‌تواند چنین عدالتی را در جامعه پیاده کند. این کار تنها کار امام زمان علیه‌السلام است. تنها ایشان هستند که زمین را پر از عدل‌وداد می‌کند بعد از آن که پر از ظلم و جور شده است.
امام صادق علیه‌السلام فرمودند: بانوان خانه‌دار به قدری با آیات و روایات آشنا خواهند شد که احکام شرعی خود را، خودشان استنباط می‌کنند.
علم فرشتگان به فساد انسان قبل ظهور حضرت مهدی علیه‌السلام
در زمان ظهور امام زمان علیه‌السلام، حقوق خداوند به وی بازمی‌گردد. وقتی خدا اراده کرد حضرت آدم علیه‌السلام را بر روی زمین به عنوان خلیفۀ خود بگذارد، ملائکه گفتند: بشر خونریزی می‌کند؛ به جای بشر، ما را بگذار!
خداوند فرمود: من چیزی را می‌دانم که شما نمی‌دانید. (7)
خدا نورانیّت زمین در عصر حکومتِ حق و بعد از ظهور امام زمان علیه‌السلام را می‌دید و آن فرشتگان تاریکی زمین در دوران طاغوت و ظالمین را می‌دیدند.
مدّت نورانیّت زمین از مدّت تاریکی آن به مراتب بیشتر خواهد بود؛ از همین رو از عصر حضرت آدم علیه‌السلام تا کنون را بین نه‌هزارو‌پانصد تا پانزده هزار سال تخمین زده‌اند که در اغلب دوران‌ها زمین غرق در فساد و مردم به دور از عبادت خداوند بوده‌اند!
ملائکه با مشاهدۀ این وضعیت جواب خود را می‌گیرند. از همان ابتدای ظهور امام زمان علیه‌السلام روزِ در زمین به مراتب از شب طولانی‌تر خواهد بود. در آن زمان انسان‌ها کار لغو ندارند و بیهودگی در زندگی معنا نداشته و همه در مسیر خلقت خود که همان عبودیت است قرار خواهند گرفت. عبودیتی که هدف خلقت است و قر آن می‌فرماید:
مٰا خَلَقتُ الجِنَّ وَ الإنسَ إلّا لِیَعبُدوُن (8)
رجعت امیرالمؤمنین و امام حسین علیهماالسلام بعد از امام زمان علیه‌السلام
هنگامی که امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ظهور می‌کنند و مقدمات رجعت فراهم می‌شود، اولین امامی که بعد از ایشان در زمین حکومت می کنند امام حسین علیه‌السلام هستند. دوران حکومت آن حضرت آن‌قدر طول می‌کشد که از شدت پیری ابروهای خود را با دستمال به دور سر می‌بندند! (9)
اصحاب امام حسین علیه‌السلام نیز زنده می‌شوند و در زمین حکومت می‌کنند؛ قرآن در این باره می‌فرماید:
وَنُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِين (10)
قصص/۵
امام زمان علیه‌السلام از دنیا می‌روند و سیدالشهدا علیه‌السلام ایشان را غسل داده و دفن می‌کنند؛ (11) پس از آن، آغاز ماجراهای شگرف است.
در رابطه با بازگشت امیرالمؤمنین علیه‌السلام آمده است که ایشن رجعت کرده و پنجاه هزار سال در زمین حکومت می‌کنند.
در آن زمان همۀ مردم در عبادت از یکدیگر سبقت می‌گیرند. روز نیز از شب طولانی‌تر می‌شود. این بود حقیقت آنچه خداوند به فرشتگان فرمود: من چیزی را می‌دانم که شما نمی‌دانید!
مردم شیفتۀ خداوند متعال خواهند شد و همیشه در حال عبادت. قلب‌ها و باطن مردم پاک و غذای آن‌ها درست و حلال و نورانی می‌شود.
میان این زندگی تا زندگی بعد ظهور، تفاوت از زمین تا آسمان است!
عمر مردم در زمان ظهور طولانی می‌شود و برکات بر زمین نازل می‌شود. زمستان، زمستان است و تابستان تابستان. آفات از بین می‌روند و فساد از زمین برچیده می‌شود. در زمین کویری نمی‌ماند و از هر جهت، این زمان بهترین زمان‌ها در تاریخ است؛ از همین رو است که می‌گوییم زمان ظهور امام زمان علیه‌السلام تفاوت بسیاری با زمان ما دارد!
اگر می‌شد آن زمان را حس کنیم، هرگز نمی‌توانستیم در این زمان و با این شرایط به زندگی خود ادامه دهیم! چراکه الآن آنچنان ظلم و فساد عادی شده که مردم برخی گناهان را گناه نمی‌دانند!
رسول‌خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمودند: قبل از ظهور امام زمان علیه‌السلام مرگ، قتل، خون ریختن و جنایت‌ها عادی می‌شود و هر چه در جاهلیت بوده به شکل جدیدی در میان مردم جای می‌گیرد. (12)
در زمان جاهلیت معتقد بودند بت، خدا است. الآن نیز برخی می‌گویند: همه چیز، خدا است؛ الآن فقط بت، بزرگ‌تر شده!
در عصر جاهلیت شراب‌خواری رواج داشته و اکنون نیز شراب می‌خورند. در آن روزگار سگ‌بازی می‌کردند و الآن نیز سگ‌بازی مد شده است! از همین رو است که حضرت فرمودند: تمام جریانات جاهلیت به جامعه بازمی‌گردد. (13)
تفاوت زیادی میان عصر جاهلیت و روزگار قبل از ظهور وجود ندارد تا اینکه امام زمان علیه‌السلام می‌آیند و بندگی خدا و زندگی مردم به شکل صحیح سروسامان می‌دهند.
امام صادق علیه‌السلام فرمودند: در این زمان [روزگار قبل ظهور]، اسلام و دوستان ما غریب می‌شوند؛ اما خوشا به حال همین غریبان. (14)
در زمان ما اگر کسی بخواهد حجاب خوب و تربیتی نیکو داشته باشد، کسی او را نمی‌پذیرد یا به سختی می‌پذیرد!
اگر کسی در این زمان دین‌داری کند کسی او را نمی‌خواهد و همه طردش می‌کنند؛ اما امام صادق علیه‌السلام فرمودند: اسلام غریب آغاز شد و باز هم غریب می‌شود و خوشا به حال غریبان. (15)
دست کشیدن از زرق‌وبرق دنیا برای دیدار امام زمان علیه‌السلام
در زمان ظهورِ اسلام، مردم کم‌کم وارد اسلام می‌شدند؛ در آخر الزمان نیز همین‌طور است. در زمان غیبت برای تربیت فرزند و برای رسیدن به امام زمان علیه‌السلام باید از خیلی افراد و خیلی چیزها دست کشید!
جناب علی بن مهزیار وقتی به شوق دیدار امام زمان علیه‌السلام بیست سفر به زیارت خانۀ خدا رفت، در سفر بیستم توانست با یکی از دوستان آن حضرت ملاقات کند و خدمت آقا رسید.
حضرت در آن ملاقات به وی فرمودند: چقدر دیر به نزد ما آمدی؟!
عرض کرد: آقا! من خیلی دوست داشتم خدمت شما برسم و بیست سفر به همین نیت به حج آمدم!
حضرت فرمودند: ما هم خیلی دوست داشتیم تو را ببینیم اما اموال را زیاد کردید و به فقرا رسیدگی نمی‌کنید و صلۀ رحم را فراموش کرده‌اید! (16) [یعنی این بیست سال که خدمت آقا نرسیدی به خاطر اعمالت بود!]
امام زمان سلام‌الله‌علیه فرمودند: آن چیزی که مانع از سعادت دیدار ما می‌شود گناهان است. (17)
اگر علی بن مهزیار بهتر عمل می‌کرد، سال اول خدمت امام می‌رسید؛ در عین حال که شخصیتی بسیار ممتاز داشت!
ما باید آنچه در مجالس امام حسین علیه‌السلام نصیبمان می‌شود را به عنوان توشه برداریم و از آن برای رسیدن به امام زمان علیه‌السلام و ملاقات با ایشان بهره ببریم.
اگر با مُد روز و روش زندگی زمانه جلو برویم به امام زمان علیه‌السلام نخواهیم رسید؛ چراکه امام باقر علیه‌السلام فرمودند:
هر روز وضعیت دین مردم ضعیف‌تر می‌شود و این رویه هر سال و هر ماه و هر هفته ادامه دارد و رو به بدی است! (18)
به‌هیچ‌وجه عقلانی نیست که خود و زندگی خود را با روش و سلیقۀ مردم تنظیم کنیم؛ بلکه باید با امام زمان عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه پیش رفته و آن بزرگوار را اُسوه و الگوی خود بدانیم.
پانوشت:
(1) علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج۷۱ ص3
(2) علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج۸۶ ص۲۵۱
(3) علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج۷ ص۳۲۶
(4) علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج۵۲ ص۳۷۲
(5) علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج۶۵ ص۱۵۶. [قریب به همین مضمون]
(6) علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج۵۲ ص۳۱۶؛ مقدسی شافعی، یوسف بن یحیی، عقدالدرر فی أخبار المنتظر، ص۱۵۱؛ دیلمی، شیرویه بن شهریار، فردوس الأخبار، ج۳ ص۴۹۱
(7) بقره/۳۰
(8) ذاریات/۵۶
(9) علامه مجلسی، حق الیقین، چ سرور، ۱۳۹۲، ص۵۴۴
(10) سوره قصص آیه ۵
(11) کلینی، الکافی، ج۸ ص۲۰۶، حلی، شیخ عزالدین، مختصربصائرالدرجات، ص۴۸
(12) آل‌عمران/۱۳۵
(13) تکاثر/1-3
(14) محقق سبزواری، روضة الأنوار، ص۴۸؛ نهاوندی، علی‌اکبر، خزینة الجواهر ص۳۲۰؛ میرخلف‌زاده، علی، قصص التوابین، قسمت چهل داستان، داستان شمارۀ ۳
(15) علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج۵۲ ص۲۵۷
(16) علامه مجلسی، بحارالأنوار، ص۹ ح‌ش۶؛ طبری (شیعه)، محمد بن جریر، دلائل الإمامة ص۲۹۸، تبصرة الولی محدث خبیر سید هاشم بحرانی رحمه‌الله
(17) علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج۵۳ ص۱۷۷
(18) علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج۵۱ص۱۲۰، و ج۵۲ ص۳۸۱
